روغن Mobil SHC Gear 320 یکی از معتبرترین و پرکاربردترین روغنهای سنتتیک چرخدنده در دنیای صنعت است که توسط شرکت جهانی اکسونموبیل (ExxonMobil) طراحی و تولید میشود. این محصول بهطور خاص برای سیستمهای انتقال قدرت با بارهای سنگین، شوکهای مکانیکی و دمای بالا — از جمله گیربکسهای صنعتی، ردها، جعبهدندههای کُرانوتی و سیستمهای چرخدنده حلقوی (Girth Gear) — توسعه یافته است.
با وجود وجود گزینههای رقیب در بازار، Mobil SHC Gear 320 بهدلیل ترکیب منحصربهفرد پایه سنتتیک PAO و بسته افزودنیهای ضد سایش (AW/EP)، همچنان استاندارد طلایی در صنایع سیمان، معدن، فولاد، نیروگاه و کشتیرانی محسوب میشود.
در این مقاله کاملترین اطلاعات فنی، مقایسه با روغنهای مشابه (مانند SHC Gear 220، 460 یا روغنهای غیراصل)، نکات خرید اصل و راهنمایی برای استفاده بهینه از این روغن را بررسی میکنیم.
معرفی روغن Mobil SHC Gear 320
Mobil SHC Gear 320 یک روغن چرخدنده سنتتیک پایه PAO (Polyalphaolefin) با درجه ویسکوزیته ISO VG 320 است که دارای فرمولاسیون پیشرفته ضد سایش (Extreme Pressure – EP) بر پایه فسفر-گوگرد (S/P) و بدون خوردگی (Non-Active Sulfur) است. این روغن برای محافظت از سطوح فلزی در برابر سرنشینی (Scuffing)، خستگی سطحی (Micropitting) و سایش ساینده (Abrasive Wear) در شرایط بارگذاری بالا طراحی شده است.
– مشخصات Mobil SHC Gear 320 (بر اساس دیتاشیت رسمی ExxonMobil)
|
پارامتر
|
مقدار / استاندارد
|
|---|---|
|
نوع روغن
|
سنتتیک (PAO) + افزودنیهای EP/AW بدون روی
|
|
درجه ویسکوزیته (ISO VG)
|
320
|
|
گرانروی سینماتیک @40°C
|
322 mm²/s
|
|
گرانروی سینماتیک @100°C
|
30.5 mm²/s
|
|
شاخص ویسکوزیته (VI)
|
≥ 135
|
|
نقطه اشتعال (Flash Point – Cleveland Open Cup)
|
> 240°C
|
|
نقطه ریزش (Pour Point)
|
≤ -45°C
|
|
فشار بیحرکتی (Four-Ball Weld Load – ASTM D2596)
|
> 400 kgf
|
|
تست FZG (Gear Scuffing – ISO 14635-1)
|
مرحله 12+ (Grade 12, بدون خرابی)
|
|
سازگاری با آببندها
|
NBR, FKM, EPDM
|
|
بستهبندی
|
درام 20 لیتری، بشکه 209 لیتری (55 گالن)، کیسهای (IBCs 1000 لیتری)
|
کاربردهای صنعتی روغن SHC Gear 320
این روغن در سیستمهای زیر با بیشترین بازدهی عمل میکند:
- گیربکسهای سنگین در صنعت سیمان: میکسر، آسیاب گلولهای، فیدرها
- چرخدندههای ردها و نوار نقالههای معدن تحت بارهای ضربهای
- سیستمهای انتقال قدرت در کارخانههای فولاد و ریختهگری
- چرخدندههای حلقوی (Girth Gear) در کورههای دوار و خشککنها
- سیستمهای انتقال نیرو در کشتیها و تأسیسات دریایی
- گیربکس توربینهای بادی (Wind Turbine Gearboxes) — در شرایط سرما (بهدلیل نقطه ریزش پایین)
مقایسه Mobil SHC Gear 320 با سایر روغنهای سری SHC Gear
|
مدل روغن
|
ISO VG
|
نقطه ریزش
|
کاربرد اصلی
|
|---|---|---|---|
|
SHC Gear 150
|
150
|
≤ -48°C
|
سرعت بالا، بار متوسط، دمای پایین (توربینهای بادی)
|
|
SHC Gear 220
|
220
|
≤ -48°C
|
کاربردهای عمومی صنعتی — تعادل بار/سرعت
|
|
SHC Gear 320
|
320
|
≤ -45°C
|
بارهای سنگین، سرعت متوسط، دمای بالا — پرکاربردترین مدل
|
|
SHC Gear 460
|
460
|
≤ -40°C
|
بار فوقالعاده سنگین، سرعت پایین (کرِنهای بندری، غلطکهای فولاد)
|
|
SHC Gear 630
|
680
|
≤ -36°C
|
کاربردهای فوقسنگین — نادر، با تقاضای خاص
|
چه زمانی SHC Gear 320 بهترین انتخاب است؟
اگر دمای کاری روغن بین 70 تا 95°C است، سرعت چرخدنده متوسط (500–1500 rpm) و بار متغیر یا ضربهای دارید — VG 320 ایدهآلترین تعادل بین فیلم روغنی و جریانپذیری را ارائه میدهد.
مزایای روغن Mobil SHC Gear 320
- کاهش سایش تا 50% در مقایسه با روغنهای معدنی — افزایش عمر چرخدنده و یاطاقانها
- ثبات حرارتی عالی: بدون تشکیل رسوب یا وارنیش (Varnish) در دمای بالا
- مقاومت در برابر اکسیداسیون: عمر روغن تا 2 تا 3 برابر بیشتر از روغنهای معدنی
- کارایی در سرما: نقطه ریزش -45°C — مناسب برای مناطق سردسیر کشور (آذربایجان، کردستان، البرز)
- سازگاری با فیلترهای معمولی: بدون انسداد سیستمهای فیلتراسیون
- گواهیهای صنعتی: DIN 51517-3 (CLP), AGMA 9005-E02, David Brown S1.53.101, Flender Spec
محدودیتها و نکات هشداردهنده
- مناسب برای سیستمهای هیدرولیک نیست — این روغن فاقد خاصیت ضد کف و آنتیفوم است.
- در سیستمهای چرخدنده با سرعت بسیار بالا (> 3000 rpm) ممکن است بهدلیل ویسکوزیته بالا، اتلاف انرژی افزایش یابد — در این موارد SHC Gear 150 یا 220 گزینه بهتری است.
- هرگز با روغنهای معدنی یا PAO با ویسکوزیته متفاوت مخلوط نکنید — مگر در شرایط اضطراری و با نظارت فنی.
روغن اصل Mobil SHC Gear 320 — نحوه تشخیص جعلی
در بازار ایران، روغنهای جعلی، بازبستهشده یا دستدوم با نامهایی مانند «SHC Gear 320 Plus» یا «Super Gear 320» به فروش میرسند. برای تشخیص اصل بودن:
|
ویژگی
|
اصل (ExxonMobil)
|
جعلی / غیراصل
|
|---|---|---|
|
رنگ
|
قهوهای شفاف، کمی طلایی
|
تیره، کدر یا سیاه
|
|
بو
|
بدون بو یا بوی خنثی سنتتیک
|
بوی نفت خام، تند یا سوخته
|
|
چسبندگی
|
روان، بدون احساس چسبندگی سنگین
|
گاهی چسبنده یا خیلی رقیق
|
|
بستهبندی
|
برچسب چندزبانه (EN/AR/FR)، هولوگرام بلوری، کد QR، شماره لاتین (LOT + Exp. Date)
|
برچسب فارسی ساده، بدون کد، چاپ مات
|
|
قیمت غیرمنطقی
|
قیمت بالا اما ثابت در نمایندگیهای مجاز
|
قیمت “فوقعاده مناسب” — سرنشانه اصلنبودن
|
تست عملی: در صورت امکان، نمونه را در یخچال قرار دهید (دمای ≈ -10°C). روغن اصل SHC Gear 320 پس از 24 ساعت همچنان قابل جریان است — در حالی که روغنهای معدنی یا جعلی سفت یا ژلهای میشوند.
نکات نگهداری و تعویض روغن
- دوره تعویض توصیهشده:
- سیستمهای باز: هر 6 تا 12 ماه
- سیستمهای بسته (با فیلتر و خنککننده): تا 24–36 ماه (با آنالیز روغن دورهای)
- آنالیز روغن (Oil Analysis): بررسی TAN, TBN, Fe, Cu, ویسکوزیته و ذرات فلزی هر 6 ماه یکبار
- هنگام تعویض، سیستم را با روغن شستوشوی مخصوص (مانند Mobil Flush Oil) یا مقدار کمی از خود SHC Gear 320 شستوشو دهید.
- نگهداری در دمای 5 تا 35°C و دور از رطوبت.
-سؤالات متداول
آیا Mobil SHC Gear 320 را میتوان در گیربکسهای دانفوس (Flender, SEW, Bonfiglioli) استفاده کرد؟
بله — این روغن دارای گواهی رسمی Flender (شماره تست: E1.53.101) است و در لیست روغنهای تأییدشده برای گیربکسهای این برندها قرار دارد.
تفاوت SHC Gear 320 و Mobilgear 632 چیست؟
- Mobilgear 632: روغن معدنی، ارزانتر، مناسب برای کاربردهای متوسط
- SHC Gear 320: روغن سنتتیک، عمر طولانیتر، مقاومت حرارتی بالاتر، قیمت بالاتر — برای سیستمهای حیاتی توصیه میشود.
